Oei, pauze nodig? - GO Scholengroep

Oei, start en actie

Draag zorg, geen zorgen podcast

In deze dynamische wereld is het van cruciaal belang om bewuste mentale rustmomenten in te lassen. Hierdoor kunnen we de talloze uitdagingen met vernieuwde energie tegemoet treden. Onlangs hebben wij een boeiend gesprek gehad met psychologe Sarah Timmermans over het belang van deze mentale pauzes.

Dit gesprek belicht niet alleen de positieve invloed op ons brein, veerkracht en algemeen welzijn, maar benadrukt ook het bewuste nemen van pauzes tussen gebeurtenissen en onze reacties daarop. Of je nu ontspannen thuis op de bank zit, achter je bureau werkt, in de auto rijdt, of onderweg bent in de trein, bus of tram – gun jezelf even een half uurtje ‘me-time’ en luister naar de podcast via onderstaande link.

Tijd om mijn eigen respons op de stimuli te bekijken.

Mijn reactie komt voort uit mijn waarneming en interpretatie van de feiten. Dus tijd voor een pauze om mijn keuze te bepalen. Een keuze gebaseerd op zelfkennis, rekening houdend met de context. Zelfs als de omstandigheden niet zelf gekozen zijn, kan ik nog steeds mijn reactie erop bepalen.* Ook als mijn automatische piloot wil overnemen.

*Viktor Frankl, Oostenrijks neuroloog – psychiater en concentratiekamp-overlevende, Zelfs in de meest verschrikkelijkste omstandigheden als holocaust overlevende zag hij de kans tot een zelfgekozen reactie op zijn omstandigheden – die hij helemaal niet zelf gekozen had! Freedom to choose noemde hij dat. Ieder mens heeft die vrijheid, onder alle omstandigheden.

Mentale pauze – veerkracht

Voel jij je soms ook zo moe en zit je hoofd helemaal vol? Is er nog plaats voor gedachten die helpend zijn of ga je in automatische piloot om de dag door te komen? En hoe beïnvloedt dat je reacties op bepaalde gebeurtenissen?

Hoe kan je mentale veerkracht bekomen? Op welke manieren kan je je brein helpen wat minder vol te zitten?

Hoe zien onze medewerkers pauze?

Pauze is een moment dat je rust in je hoofd, in je gedachtestroom, creëert.
Waar DENK jij aan als je de vraag krijgt: “Neem jij soms een (mentale) pauze?”

Wij vroegen het aan enkele collega’s.

"Ik neem mijn mentale pauze door elke dag met de fiets naar school te komen, zo heb ik een momentje om alles te laten bezinken."

Birgid Declyn - Directeur BS Pacheco Tweet

Heb jij soms het gevoel: hé, maar daar heb ik geen tijd voor? Ik heb teveel schoolwerk of ik loop na de uren van hot naar her?

Op deze manier vraagt pauze nemen tijd. En deze hebben we niet altijd.

Over welke pauzes willen wij het hebben? Want er zijn wel verschillende soorten.

1. Breinpauze – rust in brein

Breinpauze is een pauze voor je hersenen. De beste manier om je aandacht weer op peil te krijgen is om pauzes in te lassen en deze pauzes te gebruiken om je aandacht de vrije loop te laten gaan. Breinpauze gaat dus over focus beheer, over afwisselend inspannen en ontspannen en hoofd leeg maken. Hierdoor ga je met een hernieuwde, verscherpte focus opnieuw aan de slag.

2. Pauze tussen actie-reactie

En dan is er nog die ene pauze … waar we het echt willen over hebben…

Ons volle hoofd maakt soms dat we op automatische piloot reageren op situaties. Dat kan zorgen voor vervelende momenten waarbij we ons in de nesten hebben gewerkt of dat er conflict ontstaat tussen ons en anderen waarmee we moeten samenwerken. Het zou fijn zijn moest het anders kunnen.

Victor Frankl was niet alleen een overlevende van de concentratiekampen tijdens de Holocaust, maar ook iemand die anderen hielp het goede en de zin van het leven te vinden.

“Between stimulus and response there is a space. In that space is our power to choose our response. In our response lies our growth and our freedom.”

Victor Frankl - Concentratiekamp overlevende Tweet

In deze quote impliceert hij dat mensen vaak reageren zonder na te denken. Vaak kiezen we ons gedrag niet zozeer, maar voeren we het gewoon uit. Maar hij merkt op dat we dergelijke reflex reacties niet hoeven te accepteren. In plaats daarvan kunnen we leren op te merken dat er een ‘ruimte’ is voordat we reageren. Hij suggereert dat we kunnen groeien en veranderen en anders kunnen zijn als we kunnen leren deze ‘ruimte’ te herkennen, te vergroten en te gebruiken.

Waarom zouden mensen zo’n pauze moeten nemen?

Als iemand iets tegen je brult en je neemt geen seconde de tijd om hier even afstand van te nemen, dan volgt er al snel een reactie. Actie-reactie. Jij bent boos, ik reageer boos terug. Dat zorgt voor veel conflict. Wanneer je toch even de tijd neemt, om adem te halen en je met je aandacht, naar je gevoel, je lichaam en je gedachten gaat, dan krijg je de kans om niet instinctief te reageren en zo een constructievere reactie te kiezen. Met een dergelijk bewustzijn kunnen we ons bevrijden van wat ons wordt opgelegd van buitenaf en van binnenuit. We kunnen zo proberen onze reflexen te snel af te zijn. Daardoor kunnen we innerlijk geluk vinden.

Hoe kan je zo’n pauze nemen?

Het belangrijkste is eerst om geen onmiddellijk weerwoord te geven. Ga even luisteren, laat het gebeuren even gebeuren. Keer met je aandacht naar binnen: wat doet dit met jou, welke betekenis heeft wat er gebeurt, wat denk je hierbij? Je kan ook je ademhaling gebruiken om je lichamelijke spanning te doen dalen. Check even je gedachten en reageer dan. Heb je meer tijd nodig? Wat dacht je dan van de zin: ik kom hier later nog even op terug, het moet even bezinken.Overweeg om ‘ruimte’ te vinden om te reageren, in plaats van reflexmatig te reageren. Sta hier op voorhand al eens bij stil:

Denk na over de persoon die je zou willen zijn vooral op de gebieden waar je moeite mee hebt.
Denk na over de betekenis of oorsprong van je reacties. Er is een reden dat je reageert zoals je reageert. Het kan heel nuttig zijn om je reacties te begrijpen, en misschien zelfs hun oorsprong.
Observeer het resultaat van je reacties. Door negatieve consequenties onder je aandacht te brengen, zal je gemotiveerder zijn om je reactie te veranderen in een gewenste reactie.
Stel je een betere reactie voor. Denk na over betere manieren om te reageren. Stel je voor dat je ze uitvoert en bedenk wat de gevolgen hiervan zijn. Stel je ook voor hoe het zou voelen om meer te reageren in overeenstemming met wat je voor jezelf wilt.
Wees mild voor jezelf. Omdat persoonlijke verandering moeite en tijd kost om te verwezenlijken, is het belangrijk om dit proces in jezelf te ondersteunen. Kritisch zijn naar jezelf toe, zal je inspanningen alleen maar ondermijnen. Oefen dus in plaats daarvan begripvol en geduldig met jezelf te zijn, net zoals je een kind of een goede vriend zou steunen die bezig is een nieuwe vaardigheid te ontwikkelen.

Pauze nemen tussen de gebeurtenis en je reactie daarop is een belangrijke stap in het zelfregulerend vermogen en dus ook in de emotieregulatie. Emotieregulatie kan alleen, of met de hulp van de ander.